Review Black Metal Rainbows

Artiest: Daniel Lukes, Stanimir Panayotov en Jaci Raia

Boek: Black Metal Rainbows

Genre: Black Metal

Uitgeverij: PM Press

"Een boekbespreking op GigView? Jawel! Want een volstrekt uniek en explosief werkstuk als Black Metal Rainbows verdient onze aandacht."

Vooroordelen en clichés, ze zijn des mensen en ze zijn van alle tijden. Meer zelfs, ze helpen ons om de wereld makkelijker te begrijpen en vormen de basis van heel veel uitingen van humor. Nederlanders zijn gierig, vrouwen kunnen niet met de auto rijden en de jeugd van tegenwoordig is liever lui dan moe. Ook de muziekwereld hangt aan elkaar van een aantal vooronderstellingen waar we ons vaak kritiekloos bij neerleggen. Zo heet het Eurovisiesongfestival de jaarlijkse hoogmis te zijn van alles en iedereen die zich comfortabel voelt in de wereld van queers en transgenders. Black metal daarentegen is die duistere afsplitsing van het hardere genre waar mensen met sympathie voor rechts en zelfs extreemrechts zich als een vis in het water voelen. Met NSBM (National Socialist Black Metal) heeft men binnen de wereld van black metal zelfs een niche ontsloten die zich exclusief op deze laatste groep richt. 

Vooroordelen ontkrachten of het tegendeel bewijzen zorgt dan weer voor een gevoel van weerstand en ontkenning. En laat net dit laatste het opzet zijn van het boek Black Metal Rainbows (BMR). Met dit uit de kluiten gewassen werkstuk willen de samenstellers en auteurs Daniel Lukes en Stanimir Panayotov een alternatief bieden voor alle fans van black metal die weigeren hun scène te laten opeisen door fascisten en neonazi’s. Meer zelfs, BMR is een vurig pleidooi om van black metal een vrijhaven te maken voor linkse ideeën en voor de LGBTQ+ gemeenschap. 

Wedden dat velen bij het lezen van de vorige zin een luide ‘WTF??’ hebben waargenomen in hun brein? Het opzet van BMR gaat dan ook rechtstreeks in tegen alle gedachten en clichés die we spontaan voelen opborrelen als we aan black metal denken. De kans is zelfs reëel dat u denkt dat het hier een grap of persiflage betreft. Niets is echter minder waar, BMR is een bijwijlen zeer academisch, goed onderbouwd en bloedserieus boek.

De auteurs zelfs spreken zelfs van een liefdesbrief aan black metal en het belang van die uitspraak mag niet onderschat worden. Het betreft hier immers geen buitenstaanders aan de scène die even vanuit een ivoren toren een opgeheven woke vingertje staan te zwaaien naar het genre. Beide heren zijn echte liefhebbers en kenners van black metal en elk idee en elke gedachte achter het boek vloeit in de eerste plaats voort vanuit een diepe liefde en genegenheid. Maar ook vanuit bezorgdheid over het afglijden van black metal naar het exclusieve terrein van haters en uitsluiting. Nodeloos te zeggen dat de heren in de nasleep van de publicatie van BMR behoorlijk wat haat over zich hebben gekregen vanuit de trve en kvlt aanhangers die moord en brand schreeuwen over deze blasfemische (oh zoete ironie!) benadering van 'hun' muziek.

Vergis u niet, BMR is geen boek met een mooi begin, middenstuk en einde. Het is eerder een collectie van verhalen, essays en analyses van tientallen schrijvers die van ver of dichtbij bij het genre betrokken zijn en elk een bepaalde kijk of aspect belichten. Je kan als lezer dus vlot van de ene naar de andere bijdrage springen. Het geheel is in die zin dan ook belangrijker dan de onderdelen.

Dit opzet maakt wel dat er niet echt een rode draad te trekken is door het boek, noch inhoudelijk noch naar stijl en vorm. Het ene moment voel je de tandraderen in je hersenen kraken wanneer je je door een gortdroge dissectie van de woorden ‘woud’ en ‘regenboog’ als ambigue concept worstelt (we verzinnen niets…) om het volgende moment te grinniken met de onwaarschijnlijke avonturen van een jonge vrouw die nog gewerkt heeft voor de veeleisende broodheer Satyr (Satyricon). Of je surft van een verhaal van een transseksuele sekswerker/muzikante met een erotische obsessie voor Dead (legendarische vocalist van Mayhem RIP) rechtstreeks naar een kritische analyse van de muziek van en het opzet achter Zeal & Ardor. Zelfs het vaak verguisde en steevast belachelijk gemaakte Holy Unblack Metal (christelijke black metal) krijgt z'n plaatsje in de zon.

Ondanks het feit dat beide auteurs benadrukken dat ze in de eerste plaats een leesbaar en toegankelijk werk wilden maken zijn sommige bijdragen behoorlijk academisch en vergt het wel enige inspanning van de lezer, niet iedereen is gepokt en gemazeld in de filosofie of sociologie, laat staan in de vergelijkende literatuurstudie. Het mooie is wel dat net door de rijke schakering van bijdragen het geen must is om een kenner van het genre te zijn om plezier te beleven aan BMR. Al kan je er bij dit soort boeken uiteraard niet aan ontsnappen dat er geregeld en met enthousiasme gegoocheld wordt met grote en kleine namen uit de black metal wereld.

Ook het artwork verdient een speciale vermelding. Het kleurrijke, soms chaotische palet dat bladzijde na bladzijde geschilderd wordt door visueel artieste Jaci Raia mag zonder overdrijven beschouwd worden als een extra verhaal naast alle geschreven bijdragen. Ook dat maakt van BMR een uitzonderlijk boek want men blijft ver weg van het clichématige gebruik van zwart, wit en rood dat vaak met (black) metal geassocieerd wordt. De regenboog waarvan sprake blijft dus niet beperkt tot een theoretisch concept maar wordt ook in het ontwerp in de praktijk gebracht.

Conclusie: Black Metal Rainbows is een verrassende en soms zelfs behoorlijk verwarring veroorzakende compilatie van verhalen, essays en analyses die op een volstrekt unieke manier black metal belichten als een uitgelezen muzikale methodiek om te komen tot meer diversiteit en wederzijds begrip in de samenleving. Een cultureel slagveld met als strijdkreet ‘black metal for everyone’. Je wordt als lezer voortdurend uitgedaagd om na te denken over je eigen voor zekerheid aangenomen waarheden. Geen makkelijk boek maar wie van een uitdaging houdt en een warm hart heeft voor black metal weet waar naartoe.

Wie geprikkeld is om meer te weten te komen over het boek en het verhaal achter het boek raden we aan om deze site goed in de gaten te houden want binnenkort trakteren we de meerwaardezoeker op een uitgebreid interview met beide auteurs.

Meer over Black Metal Rainbows:

• Officiële Facebook
• Officiële Instagram