U bent hier

Eindejaarslijst 2016 van Hans

Posted by Anoniem (niet gecontroleerd) op Thursday, 29 December 2016

2016…. The year music died… Onmogelijk dit muzikaal jaar niet te omkaderen met een dikke zwarte rand. We namen recent afscheid van George Michael, Rick Parfitt , Leonard Cohen, Toots Thielemans en al een jaar geleden van Lemmy Kilmister. De meest iconische sterfgevallen vielen in de eerste jaarhelft te betreuren en dompelden de wereld in diepe treurnis. RIP David Robert Jones en RIP Prince Rogers Nelson. Het overlijden van Bowie zal om nog een reden voor huivering en rillingen zorgen. Hierover later meer.

In mijn persoonlijk leven moet ik 2016 als het moeilijkste jaar uit mijn leven onthouden, een jaar waarin de kleur zwart de plak zwaaide, tevens een jaar waarin er zich in mijn hoofd zoveel heeft afgespeeld dat dit onvermijdelijk gevolgen zou hebben. Gevolgen voor de manier waarop ik het leven (ver)draag, omga met relaties in al haar vormen en hoe ik de zorgvraag van mijn kinderen aanpak. Gevolgen voor het soort muziek waarnaar ik luisterde in 2016. Muziek met een hevige injectie melancholie, droefnis, complexiteit. Stevig maar niet altijd. Het valt op dat mijn lijst lichtjaren verwijderd is van de lijsten die op sociale media circuleren, alsof ik me een jaar heb opgesloten met een schat aan platen die ik tijdens een donkere nacht middels een kunstkraak kon bemachtigen.

Eén van de platen die hoog in mijn lijst staat is eigenlijk de soundtrack van mijn leven in 2016. Because anger is a gift. And love is the answer.

Nog nooit stonden zoveel vrouwen in mijn lijst, en dan ontbreken nog 2 geweldige platen in de top16. My Woman van de ravissante Angel Olsen en The Hope Six Demolition Project van PJ Harvey. Ook geen plaats voor de geweldige platen van Radiohead, Preoccupations, Pixies, Nick Cave, revelatie Big Ups en Raveyards. Deze platen zouden duelleren om de laatste stekjes indien ik er een top 20 van had gemaakt. Dit zegt veel over de enorme kwaliteit die in 2016 werd geëtaleerd. Misschien luisterde ik ook naar meer muziek, om therapeutische redenen. Ik heb in elk geval mijn record “aantal concerten” verbroken in 2016, wat dan weer mijn top 10 concerten extra uitdagend heeft gemaakt. Hoog tijd om er aan te beginnen, en hiervoor moeten we meteen naar het andere eind van de wereld, naar Nieuw-Zeeland.

Albums:

16. A Dead Forest Index - In All That Drifts From Summit Down

Ethereal post rock is een mooie omschrijving van het geluid van deze band. Verstild, heerlijke harmonieën, stiltes die je naar de keel doen grijpen… Live gezien op Sonic City en het was geweldig. Gemma Thompson van Savages is samen met drummer Sam Sherry en speelt mee op Myth Retraced en Sand Verse. Héél fijne ontdekking.

15. Sonic Youth - The Spinhead Sessions 1986

Thurston Moore haalt voor de 3^de keer in 4 jaar mijn lijst. Telkens in een andere formatie. In 2013 met Chelsea Light Moving, vorig jaar solo met band en nu met zijn iconische supergroep Sonic Youth, en dan nog met een release uit 1986 die toen nooit werd vrijgegeven. De plaat omvat de instrumentale sessies die gespeeld werden in de Spinhead studios voor de soundtrack van de film Made In USA. De sessies omvatten 7 tracks waarvan de laatste 4 te verwaarlozen zijn. Waarom de plaat dan mijn lijst haalt? De eerste 3 tracks nemen zowat 30 van de 40 minuten in beslag en zijn van zo een geweldig hoog niveau dat ik niet anders kan dan deze plaat 30 jaar na datum op te nemen in mijn lijst.

Ambient Guitar & Dreamy Theme is een psychedelisch paradepaard met een overduidelijke en titelsongmatig logische hang naar ambient. Niet meteen de core business van de band. De opener, Theme With Noise en vooral High Mesa zorgen voor het strafste half uur dat in 2016 op de markt is gebracht. 3 Nummers is wat weinig voor top10, dus strandt de plaat op een wel erg verdienstelijke 15^de stek

14. Suuns - Hold Still

Suuns uit Canada spelen een vreemdsoortige mix van krautrock en psychedelica en stonden vorig jaar ook al in de lijst, toen met Jerusalem In My Heart. Tevens stonden ze 2 jaar op rij op Sonic City. De oogst uit De Kreun blijft dit jaar tot 3 platen beperkt, dit is al de 2^de. Koude gitaren en electronica worden op een opzwepende manier in de blender gezwierd met pompende bassen.

13. Future Of The Left - The Peace & Truce Of Future Of The Left

Ouwegtrouwen in de lijst en een comeback met een vrij onopvallende maar eigenlijk erg strakke en dus behoorlijk straffe plaat. Een gitaarpartij minder laat de geweldige bassiste Julia Ruzicka meer op de voorgrond treden, met succes. Het is de 2^de bassiste die indruk maakt en het zal niet de laatste zijn. De sterkte van de plaat zit verscholen in het complete gebrek aan mindere momenten, iets wat hen voorheen nooit lukte. Bij elke track borrelt het “fuck yeah” gehalte op en dit is op zich al behoorlijk straf voor een band die al een decennium lang jaarlijks met erg boeiend en nochtans weinig verrassend materiaal op de proppen komt. Een ‘must have’ plaat, trust me on this one! ‘No son will ease their solitude’ is als afsluiter misschien wel het strafste van de plaat.

12. Cocaine Piss - The Dancer

Hate them or love them! Maak een zin of 2 en gebruik ondermeer de volgende woorden: guerilla, blitzkrieg, oplawaai, teringherrie en feelgoodplaat. Dit viertal uit Luik wordt aangestuurd door de wild om zich heen springende en tierende Aurélie Poppins. Aurélie slaagt er desondanks in lief over te komen, een dualiteit die ook de sound van de band kenmerkt. Steve Albini (jawel) producete dit 20 minuten durende bommetje dat 14 tracks telt. Laten we dit gemakshalve mathpunk heten, hoe dan ook.. Elke track laat geen millimeter ruimte voor rust en contemplatie. Het is een langgerekte ‘kick in the balls’, maar eentje die je toch met een brede glimlach naar je kruis doet tasten. Voor degenen die de band niet kennen, laat het een minuut of 5-6 over je heen komen en geniet.

11. Steak Number Eight - Kosmokoma

De hoogst genoteerde Belgen dit jaar, net geen top10 en officieel een plaat uit 2015, maar wel eentje van december, dus deze hoort er dit jaar absoluut bij. Wat voor een statement toch alweer van Brent Vanneste en co. De ingrediënten waarmee ze de steak braden zijn ondertussen gekend, maar op Kosmokoma variëren ze meer dan ooit en op wat een niveau zeg. Your soul deserves to die twice. Heerlijke titel, en een plaat die perfect in de donkergelaagde vibes van mijn “beste 16” kadert.

10. Car Seat Headrest - Teens of Denial

Eén van dé ontdekkingen van 2016. Schijnbaar achteloos geef je deze band uit Virginia rond Will Toledo een eerste luisterbeurt, om meteen te gaan stilstaan bij alle invloeden uit de rijke rockgeschiedenis die zich gezellig in jouw oorschelpen komen nestelen. De plaat klinkt geweldig spontaan en dus lo-fi, maar doet me toch fel denken aan Talking Heads, early R.E.M., het recentere Ought, The Jesus & Mary Chain en Sebadoh. Sounds fucking ok, right?

De kracht van de plaat zit hem vooral in de stilistisch mooi uitgewerkte songs die gevarieerd de revue passeren en public statements in de teksten niet schuwen (drunk drivers…..) waarna in het slot alle registers worden opengetrokken en met ondermeer Cosmic Hero en The Ballad of the Costa Concordia de genialiteit van Toledo haarfijn preciseren om naar een geweldige climax toe te groeien. Must have plaat, absolute topschijf!

9. Thee Oh Sees - A Weird Exits

Nog zo een ontdekking en tevens een plaat die in meerdere lijsten een prominente rol zal vertolken. Hoe het mogelijk is dat deze band 20 jaar onder mijn radar kon blijven, zal me voor altijd een raadsel blijven. Het is al de 11^de plaat. Een maand geleden kwam nummer 12 er zelfs al aan, An Odd Entrances (a weird exits iemand?)…. Hoe klinken die kerels en dame uit San Francisco nu precies? Het is pretty basic krautrock en garagepunk, maar met een volwassen sound en een vette brij psychedelica overgoten. Crawl out from the fall out met één van dé gitaarplaten van het jaar! Checken die handel!

8. Anna Von Hausswolff - The Miraculous

Talking about discoveries. Zweeds frêle schone die ik leerde kennen als support act voor Swans in de Orangerie. Een stem als een kathedraal, met een voorliefde voor gelaagde donkere synths en dreigende arrangementen. Ook deze plaat kwam nog nipt in 2015 uit, maar is dus tevens voer voor deze lijst. De sound van de plaat wordt bepaald door haar orgel, het acusticum (vibrafoon, klokkenspel en celesta fijntjes ingebouwd). De plaat doet steeds meer vermoeden dat het einde der tijden wel akelig dichtbij is…. Wellicht is deze talentvolle jongedame op mirakuleuze wijze in mijn leven gekomen, maar wat heb ik deze plaat vaak opgelegd. Orgeldrones en vocale uithalen die de haren ten berge doen rijzen.

Eén van de weinige echte groeiplaten uit mijn lijst want deze plaat wordt orgelbeurt na beurt penetranter. De drang naar metal is nooit ver weg, het is orgelmuziek waarop je lijkt te kunnen headbangen, maar zodra die drang opwelt slaat Anna die behoefte de kop in met een ijskoude orgelpartij, zoals in het titelnummer. Muziek zoals ik ze nog niet had gehoord. Mijn adem stokt! De Chelsea Wolfe van 2016! “Come Wander With Me/Deliverance”…. Het lijkt zelfs een leidraad voor mijn persoonlijke queeste.

7. Black Mountain - IV

Haha, in een zwart jaar mag een band genaamd Black Mountain niet in mijn top10 ontbreken toch? En voor het eerst wordt een flinke geut seventies rock door de boxen gejaagd. De sound van deze Canadeze virtuozen met de timide Amber Webber achter de microfoon is genoegzaam bekend. Black Mountain presteert het hier nog meer dan ooit de perfecte brug te slaan tussen hemelse harmonieën, zware gitaarriffs en psychedelische arrangementen. Van Mothers of the Sun tot het wonderbaarlijke Space to Bakersfield, waarin het Pink Floyd tot meelopers degradeert. Stephen McBean gaat wild tekeer in Florian Saucer Attack en demonstreerde zijn skills in de Orangerie tijdens een beklijvend optreden van de band. Mag niet in jouw platenkast ontbreken!

6. Anna Meredith - Varmints

De hoes alleen al toont het aan….. Deze Varmints springt er dit jaar echt wel bovenuit! De 2^de Anna die met een mirakelplaat op de proppen komt. Deze Schotse schone wist me 2 keer live overhoop te spelen en is een absolute openbaring gebleken. Openingstrack Nautilus slaat meteen gensters en is van een soort opwindendheid die tegelijk begeesterend als innovatief aanvoelt. De klassiek geschoolde componiste varieert dat het een lieve lust is en betreedt met een onnavolgbaar flegma paden waarvoor je met één paar stapschoenen hopeloos tekort schiet. Taken is pure electropop met een onweerstaanbare groove en R-Type en The Vapours laten alle gekheid in ons los en nemen een loopje met alles wat onder de noemer standaard valt. Extreem opwindend. Die lijn wordt tot diep in de plaat doorgetrokken met ‘Shill’. Sax wordt voortdurend ondersteund door briljante cello en het geflipte gitaarwerk van Jack Ross. Meest opvallende ontdekking van het jaar en wat een vrolijkmakend plaatje. Voorwaar een vreemde Schotse eend in de donkere bijt!

5. Motorpsycho - Here Be Monsters

Motoooooooorpsycho hell yes! Sinds ze in 2002 de Pukkelpopse Marquee platspeelden ben ik onvoorwaardelijk fan. Wat ze met verve dit jaar op monsterlijke wijze bekrachtigden.

De plaat trekt zich met Lacuna/Sunrise traag op gang, een psychedelisch randje, een flinke verwijzing naar early seventies en freejazz, en heel veel Black Mountaineers die op hun zegetocht worden geïnviteerd. Met I.M.S. wordt de motor op gang getrokken en komt de verwoestende wall of sound die het duo kenmerkt tot haar recht. Hans Magnus Ryan teistert zijn gitaar als vanouds. Het is een geweldig mooi gearrangeerde plaat en de motorpsychedelische vibe wordt gematigd uitgepuurd, maar het blijft over de hele lijn prachtig. Het venijn zit echter in de staart. Waarom de plaat de top5 haalt? Afsluiter Big Black Dog (16 minuten) is met grote voorsprong het beste traditionele nummer van 2016. Een nummer met een opbouw waarvoor alle podiumbouwers ter wereld lijken te zijn ingezet. Het nummer evolueert naar onvervalste nijdige progrock met een apocalyps die me plat achterover slaat. Mede hierom zal Here Be Monsters altijd de tand des tijds moeiteloos weten te trotseren. Groots in haar eenvoud en tegelijk groots in zijn complexiteit.

4. Savages - Adore Life

Ik heb in mijn inleiding naar deze verwoestende plaat van de 4 opwindendste vrouwen van 2016 verwezen. De ziedende postpunk van het debuut krijgt hier een vervolg, en wat voor één! In 2014 haalde de band terecht mijn lijst, en toen was dit vooral omwille van de nauwelijks gekadreerde woede, de blik in de ogen van frontvrouwe Jehnny Beth. De furie is er op deze plaat nog even passioneel, maar de dames dragen een boodschap van hoop en liefde uit, en die mix van verdoemenis en hoop slaat gensters. Ook live, want de band speelde 2 clubshows in ons land en vooral hun passage in De Kreun was niet minder dan memorabel.

Jehnny Beth die briesend op 10 cm van mijn hoofd met een geamuseerd lachje “don’t let the fuckers get you down” declameert…. Onvergetelijk! Enkel wie erbij was kan de impact inschatten. Dat concert en deze plaat haal ik steevast boven op moeilijke momenten.

Zie ook het persstatement dat de release van de plaat vergezelde, het lijkt gewoon over mijn leven te gaan: ‘It’s about change and the power to change / It’s about metamorphosis and evolution / It’s about now, not tomorrow / It’s about recognizing your potential’. Het is een plaat die bulkt van de contrasten, en dat wordt nog het best belichaamd door het nummer ‘Adore’. Het moment dat de song stilvalt en Jehnny op akelig beklijvende manier het nummer traag op gang trekt om het naar een huiveringwekkende maar meeslepende apotheose te leiden is groots. ‘Is it human to adore life”?

En wat dan gezegd van toppertjes als Sad Person, T.I.W.Y.G. en Surrender? Gitariste Gemma Thompson maakte dit jaar fel indruk en de ritmesectie van drumster Fay en bassende Ayse bracht de sound simpel naar snelkookpanhoogte. This is what you get when you mess with love!!!!!!

3. Opeth - Sorceress

We wisten op voorhand dat de band van progressive death metal was geëvolueerd naar progressive rock, wat niet op alle banken met gejuich is onthaald. De laatste death metal exploten dateren van 'Ghost Reveries', toch al 11 jaar geleden en vorig jaar nog bejubeld tijdens het AB-concert (lees de review hier). Wel, beste metalfan, zet u schrap voor een plaat die niet geeft wat we ervan verwachtten. We krijgen geen vervolg op de trilogie van de afgelopen progressieve rockjaren. Quite on the contrary, we krijgen een plaat die zo divers is, dat het lijkt op een briljant uitgekiend duister pretpark. Een pretpark waarin spanning en sensatie om elke hoek loeren en het steevast aangenaam vertoeven is.

2. Swans - The Glowing Man

Swans haalden 2 jaar geleden ook al overtuigend mijn lijst met ‘To Be Kind’. Dit kunststukje doen ze in overtreffende trap gewoon over met ‘The Glowing Man’. Hoe begin ik een plaat te lauweren die zo van de pot gerukt is dat woorden eenvoudig tekort schieten? Luisteren naar ‘The Glowing Man’ is niet iets als op ‘play’ drukken, van een koffietje nippen en even snel het sportkatern doorbladeren. Naar deze plaat luisteren is een missie, een psychedelische trip die de luisteraar meeneemt in een rollercoaster van gevoelens, emoties en gedachten, die als puinsteen verbrokkeld worden en waarvan je alleen maar kan hopen dat er nadien iets herkenbaars terug wordt opgebouwd, om zo toch een beetje steun in sombere tijden te behouden. Vergeet het! Swans zorgen ervoor dat de koude rillingen over je rug lopen, de tranen over je wangen rollen maar je tegelijk met een soort “larger than life”-onverwoestbaarheidsdrang opgescheept zit, die op een onverklaarbare manier hoop put uit de miserie die pijnlijk werd blootgelegd. Een soort Savagesgevoel voor psychopaten….

Cloud of Forgetting/Cloud of Unknowing nemen je al mee op een bevreemdende maar bezwerende roadtrip van 38 minuten. Het is de katharsis die wordt afgedwongen met enerzijds ‘The World Looks Red, The World Looks Black’ en het memorabele ‘Frankie M’ (net geen 20 minuten, droog aan de haak) dat het 3^de en laatste luik uit de trilogie dat in 2012 werd opgestart met ‘The Seer’ het al hallucinante geluid en dito niveau ruim doet overstijgen. En dan is de klap op vuurpijl nog niet aan de beurt geweest, titelnummer ‘The Glowing Man’, een nummer van bijna een half uur dat het midden houdt tussen een duivelsuitdrijving, een vulkaanuitbarsting en een studentencantus waar ammoniak uit de vaten wordt getapt. Waar Motorpsycho het beste traditionele nummer schreef, zorgen Swans met dit nummer voor een loutering die decennialang een ijskoude schaduw over innovatieve muziek zal werpen. Het nummer ‘The Glowing Man’ zorgt er in zijn dooie eentje voor dat je na de laatste toon niet meer weet waarmee je voordien bezig was, dat je niet meer weet wat je de komende dagen zult gaan doen, en zet alles waar je persoonlijkheid voor staat op losse schroeven. Beangstigend geniaal! Buitenaards prachtig!

1. David Bowie - Blackstar

Nog voor iemand half doorhad welk huzarenstukje David Bowie, the legend, met zijn 25^ste album had opgevoerd, werd zijn overlijden gemeld, 2 dagen na de release… Een dood waaraan een lange zware strijd voorafging. De plaat nadien beluisteren kan alleen maar met een krop in de keel. Omdat de verwijzingen naar zijn ultieme ophefmakende geniale testament ons om de oren slaan. Omdat Bowie stervend een reeks ingenieus georchestreerde songs in elkaar knutselde. Omdat Bowie één van de beste platen uit zijn leven maakte en dit per definitie muziek is die uit een ander universum lijkt te komen. 7 Nummers volstaan hiervoor. Excuseer me… 7 Wereldwonderen.

Zo gebeurt er in het openingsnummer, het titelnummer van ruim 10 minuten, zoveel dat het niet schoon meer is. Strijkers, tempowissels, soul, ambient, progrock…..Het zwartgallige Berlijn van de jaren ’70 is terug. ‘Tis A Pity She Was A Whore, voortstuiterende freejazz met overstuurde gitaren, lijkt te zijn weggelopen uit het obscure “1.Outside-tijdperk”. Heerlijk nummer dat de toon zet. Variatie op ongemeen hoge hoogte. En wat dan gezegd van de vintage klassieker Lazarus, niets meer of minder dan het relaas van zijn eigen dood, gruwelijk pakkend en zelfs wie geen haar meer heeft voelt het ten berge rijzen. “Look up here, I’m in heaven, I’ve got stars that can’t be seen.” En dat heerlijk Cure-gitaartje, Disintegrationstyle!

En het houdt niet op. Eén van de opmerkelijkste venijnigste tracks uit zijn carrière, songmatig sowieso, is track 4. ‘Sue (or in a season of crime)’ combineert freejazz, epileptische beats en overstuurde drum ‘n bass waarmee hij op briljante wijze refereert aan zijn Earthlingplaat. Zo verwijst elk nummer naar een historische plaat uit zijn rijke backcatalogue. Op ‘The Next Day’ was dit ook al zo, maar hier doet hij dit op meesterlijke wijze. De metalimpulsen halverwege dreigen en snauwen.

‘Girl Loves Me” is evenzeer grandcru en verwijst naar de plaat ‘Heroes’. Exotische klanken en een donkere bezwerende drive die zo hypnotiserend werkt dat je er duizelig van wordt. De plaat eindigt fraai, melodisch en lichtvoetig, of bedrieglijk lichtvoetig met enerzijds Dollar Days en Bowie die zingt “I’m dying too, and fool them all again and again, I’m trying to”, en ‘I Can’t Give Everything Away’, een nummer met de grandeur van ‘Sorrow’ uit Pin Ups.

Blackstar is niet zomaar de plaat van het jaar, het is een klassieker uit zijn oeuvre en de ultieme kroon op het werk van de grootste artiest uit de geschiedenis, de man die zichzelf en de muziek talloze malen heeft heruitgevonden en hier fijntjes aantoont waarom dit zo was.