Luistersessie Nightwish – Endless Forms Most Beautiful

Het nieuwe Nightwish album ‘Endless Forms Most Beautiful’ is enkele maanden geleden volledig afgewerkt en wordt op 27 maart 2015 op de wereld losgelaten. Dit nieuwe album wordt een nieuwe mijlpaal in de geschiedenis van de band. Muzikaal kijkt de band ook terug naar het verleden en brengen ze daardoor meer folk elementen in het album. [English translation below]

[English translation below]

Hiervoor is de Brit Troy Donockley een goede toevoeging aan de line-up van de band, hij is heer en meester over diverse folkinstrumenten met zijn uilleann pipes (een soort Ierse doedelzak) op kop. Maar nog belangrijker: dit wordt het eerste album met zangeres Floor Jansen (ex-After Forever, ReVamp) achter de microfoon. Dit alles maakt van ‘Endless Forms Most Beautiful’ een plaat met veel verwachtingen. Componist en toetsenist Tuomas Holopainen, bassist Marco Hietala en nieuwbakken zangeres Floor Jansen waren duchtig op promotour doorheen grote Europese steden om het nieuwe album in de spotlight bij de media te zetten. Ook wij van Festivalblog waren uitgenodigd om naar de luistersessie te komen in Amsterdam. In het restaurant van een fancy hotel vond deze promodag plaats.

Eerst even wat achtergrondinformatie over ‘Endless Forms Most Beautiful’. Het hele concept van het album is evolutie van mens en natuur en de evolutieleer. De quote ‘For small creatures such as we the vastness is bearable only through love’ van Carl Sagan dat op het infoblad gedrukt staat past hier dan ook sprekend bij. Carl Sagan, een astronoom, kosmoloog en bekend om het begrijpbaar maken van wetenschap aan de gewone mens, is niet de enige inspiratiebron geweest, ook etholoog en evolutiebioloog Richard Dawkins komt aan bod. Letterlijk zelfs, Dawkins neemt de rol van verteller op zich in het album, meerbepaald in het eerste en het laatste nummer. Mocht het allemaal nog niet duidelijk zijn, dan spreekt ook de coverart boekdelen over dit thema.

 Maar hoe klinkt het album nu eigenlijk? Het zou beschreven kunnen worden als iets tussen Oceanborn en Once, zowel oudere elementen en melodieën als dat bombastische en orkestrale dat Nightwish de dag van vandaag kenmerkt. Je zou haast kunnen zeggen voor ieder wat wils. De eerste track Shudder Before the Beautiful begint met enkele zinnen van Dawkins en gaat onmiddellijk over in bombast. Met een knal gaat het album dus van start. Floor zingt met een vrij zachte stem voor haar, verwacht geen opera toestanden overigens, daar is Nightwish al lang van afgestapt. Het keyboard heeft een prominente rol en de gitaren razen erdoorheen met zowaar een eerste, heavy gitaarsolo op dit eerste nummer, chapeau. Denk een beetje in de richting van het nummer Master Passion Greed. Wat ook direct duidelijk wordt, is dat gitarist Emppu Vuorinen veel te doen heeft gekregen op dit album, iets wat we alleen maar toejuichen. Maar het wordt ook even rustiger, haast magisch, waarbij de folk al even de kop opsteekt.

Tweede track Weak Fantasy klinkt nog zwaarder en bevat ook het eerste echt hoorbare koor dat invalt. Hier komt ook bassist/zanger Marco Hietala aan bod in het refrein. “Fear is a choice you embrace” is slechts een zinnetje uit dit vrij orkestrale nummer.

Daarna volgt de single Élan, die ondertussen al uit is en apart besproken is hier. Het is het eerste volwaardige folk nummer op het album, rustig maar vrolijk, waarin Troy schittert en Floor zingt met een zeemzoete stem.

Gedaan met de rust bij Yours is an Empty Hope. Het opent met een ferme gitaarintro (denk in de richting van Once nummer Dead Gardens). Dit nummer raast van begin tot eind door dankzij de strakke riffs, waar percussie volop op inspeelt. Ook Floor zet eindelijk kracht in haar stem (voor de nieuwsgierigen: tot grunt komt het nooit), wat op het einde een fantastisch effect geeft in het refrein in combinatie met gitaar en drum. Wat een opzwepend nummer.

Variatie is er genoeg in dit album, want hierna volgt plots… een ballade. Our Decades in the Sun komt enigszins onverwacht. Mooie piano en zachte drums en gitaarakkoorden met daarbovenop een haast trieste, emotionele stem van Floor maken dit nummer tot wat het is, haast een liefdeslied.

My Walden is een speciaal nummer te noemen. Folk viert hoogtij hier. Troy trapt het nummer af door zelf een stukje te zingen, zijn stem is rustig en kalmerend. Hierna krijgen we een soort Last of the Wilds gevoel. Floor valt in en het nummer wordt verder nog vrolijker en neigt naar I want my Tears back met momenten, het creëert dat happy gevoel: “flying higher, higher, higher into the wild”, je zou haast beginnen huppelen op de tonen en tekst uit vreugde. Het doet ook aan het oude Nightwish (Angels Fall First/Oceanborn) terugdenken. Maar ook hier is er variatie want de boel gaat sneller waardoor de track op een bepaald moment haast niet meer te onderscheiden is van een typisch Eluveitie nummer.

De titeltrack is een complex nummer. Veel orkest, zware gitaarriffs en bijhorend keyboard. Er lijkt haast een toneeltje opgevoerd te worden door de verhalende zang. Het gaat van zwaar bombastisch naar een happy refrein op het einde.

Maar bij Edema Ruh wordt het weer rustiger, we waanden ons haast in de kerstperiode. Het klinkt rustig, vrolijk en warm, perfecte muziek voor die winterse feestdagen, waarbij de fluiten en uillean pipes een grote rol spelen. De hele outro ervan bestaat daaruit. Hier horen we Marco nog eens, wat nog niet zo vaak of zo opvallend het geval is geweest. De nadruk wordt op dit album duidelijk op de zang van Floor gelegd.

Ook wat volgt blijft eerder rustig. Alpenglow is een opbouwende song dat heel melodisch en folky klinkt. Toch worden gitaarsolo’s niet geschuwd. Best veel overgang in deze track. The Eyes of Sharbat Gula (ja, wat een naam) is bijna een instrumentaal nummer te noemen. Het is vooral opgebouwd uit piano, uilleann pipes, koor en wat orkest op zang van Marco en koor na. Mooi en rustig.

Dan is het moment van het langste Nightwish nummer tot op heden aangebroken. 24 minuten lang is The Greatest Show on Earth. Het begint met een rustige piano intro en bouwt op. Donderslagen, onweer, Floor die haar operazang even gebruikt onder steeds luider klinkende piano… Er zit iets groots aan te komen, die indruk krijg je. Richard Dawkins vertelt en dan plots bam, alle instrumenten lijken gebruikt te worden met een lage zang van Floor. Een wervelwind van tonen is het. En dan stopt het plots. Het wordt creepy, spooky. Allerlei griezelige geluiden zoals gefluister, gebrul, monsterlijk gegrom en andere dierengeluiden, waarop een zwaar stuk volgt. Episch wordt het zelfs even als het met dat woord kan beschreven worden. Het sluit af met dondergeroffel, piano, een bijdrage van Dawkins, waarbij het haast filmisch wordt, het ruisen van de zee eindigt ‘Endless Forms Most Beautiful’...

Benieuwd of zelfs heel benieuwd geworden? 27 maart wordt dan de dag waarop jij je eigen oordeel kan vellen. Het lijkt er alvast op dat Nightwish zichzelf opnieuw heruitgevonden heeft door oude en nieuwe elementen te combineren en alles toch zo strak en natuurlijk te laten klinken.

The recordings of the new Nightwish album ‘Endless Forms Most Beautiful’ have finished a couple of months ago and will be unleashed upon the world on March 27th 2015. This album will be a new milestone in the history of the band. From the perspective of the music, the band also looks back at the past and have therefore added more folk elements to the album. The Brit Troy Donockly is therefore a good addition to the line-up of the band, as he is lord and master over various folkinstruments, including his uilleann pipes (kind of an Irish bagpipe). But even more important: this will be the first album with singer Floor Jansen (ex-After Forever, Revamp), behind the microphone. This all makes ‘Endless Forms Most Beautiful’ an album for which the expectations are high. 

Composer and keyboardist Tuomas Holopainen, bassist Marco Hietala and new singer Floor Jansen have been on a big promotour through various big European cities to promote the album in the media. We from Festivalblog had also been invited to the listening session in Amsterdam. This took place in the restaurant of a fancy hotel.

But first a little background information on ‘Endless Forms Most Beautiful’. The entire concept of the album is about the evolution of humans and nature and the theory of evolution. The quote ‘For small creatures such as we the vastness is bearable only through love’ from Carl Sagan, which has been printed on the informationpage, suits this well. Carl Sagan, an astronome, cosmologist and known for explaining science in a comprehensible way to a normal person, has not been the only source of inspiration, as ethologist and evolutionary biologist Richard Dawkins is also included. Literally we might say, as Dawkins takes on the role of narrator on the album, mostly in the first and last song. If this all isn’t still clear enough, then the coverart of the album will speak for itself as well regarding this concept.

But how does the album sound? You could describe it as something between Oceanborn and Once, with both older elements and melodies as well as the bombastic and orchestral that defines Nightwish this day. You could almost say that it has something for everyone. The first track Shudder Before the Beautiful begins with a few sentences from Dawkins and immediately starts heavy. The album starts with a bang. Floor sings with a soft voice for her, do not expect any opera parts by the way, Nightwish has left that alone a long time ago. The keyboard has a prominent role and the guitars are very heavy throughout this song, with even a first, heavy solo on this first song, congratulations. You might want to think a bit in the direction of the song Master Passion Greed. What also immediately becomes clear, is that Emppu Vuorinen has been given a lot to work on this album, something we can only encourage. But it also gets a bit softer, almost magical, with the folk already popping up for a moment.

The second track Weak Fantasy sounds even heavier and features the first real hearable choir that joins in. Bassist/singer Marco Hietala also gets to join in at the chorus. ‘Fear is a choice you embrace’ is only one of the sentences from this very orchestral song.

The single Élan follows, a song which has been released and discussed about seperately here. It’s the first fully fledged folk song on the album, calm but happy, in which Troy shines and Floor sings with a sweet, sugary voice.

Done with the calmness at Yours is an Empty Hope. It opens with a firm guitar intro (think of the Once song Dead Gardens). This song rages through from the beginning to the end thanks to tight guitarriffs, where the percussion fully goes along with it. Floor finally uses power behind her voice (for those interested: it never gets to grunting), which gives a fantastic effect at the end in combination with the guitar and drums. What a rousing song.

Variation enough on this album, as suddenly… a ballad starts. Our Decades in the Sun comes a bit unexpected. Beautiful piano and soft drums and guitarchords with on top of that an almost sad and emotional voice from Floor make this song  what it is, almost a lovesong.

You can call My Walden a special song. Folk reigns here. Troy kicks off the song by singing a bit himself, his voice being soft and calming. After that you get a bit of a Last of the Wilds feeling. Floor joins in and the song gets even happier and leans at moments to I Want My Tears Back, as it creates that happy feeling: ‘flying higher, higher, higher into the wild’, you’d almost start skipping on the tones and lyrics out of pure joy. It also reminds of the old Nightwish (Angels Fall First/Oceanborn). But there is also variation in this song because the song goes faster and is at a certain moment almost not to distinguish from a typical Eluveitie song.

The title track is a complex song. A lot of orchestra, heavy guitarriffs and fitting keyboard. It’s almost as if a play is being conducted thanks to the narrative singing. It goes from heavy bombastic to a happy chorus at the end.

It slows down again at Edema Ruh, almost bringing us back to the Christmas times. It sounds calm, happy and warm, perfect music for those winter holidays. Flutes and the uilleann pipes play a big role here. The entire outro consists of it. We hear Marco here once more, which hasn’t been the case or that noticable that much. It’s obvious that the focus on this album lies on the singing of Floor.

What follows remains calm as well. Alpenglow is a song which builds over time and which sounds very melodic and folkish. Despite that, guitarsolos aren’t avoided. There is much transition in this song. The Eyes of Sharbat Gula (yes, what a name), is a song which you can almost call instrumental. It’s mostly built on piano, uilleann pipes, choir and orchestra, with the exception of some singing by Marco and the orchestra. Beautiful and calm.

Then the moment has arrived for the longest song from Nightwish to date. The Greatest Show on Earth is 24 minutes long. It starts with a slow piano intro and then builds further on that. Thunder, a storm, Floor who uses her operatic voice for a moment on the sounds of piano which becomes gradually louder… You get the impression that something big is coming. Richard Dawkins narrates and then bam, all instruments seem to be used accompanied by low singing from Floor. It’s a whirlwind of tones. And then it suddenly stops. It gets creepy, spooky. All kinds of scary sounds like whispering, roaring, monstrous growling and all kinds of other animal sounds, to which a heavy part follows. It gets epic for a moment, if you can describe it with this word. It closes with rolling of thunder, piano, some narrating from Dawkins, making it almost movielike, the swishing of the sea ends ‘Endless Forms Most Beautiful’...

Did you become interested or even very excited? March 27th will be the day where you can judge yourself. It looks like Nightwish has reinvented itself by combining old and new elements and still making it sound so tight and natural.